🌏NHỮNG ĐIỀU BẠN CHƯA BIẾT VỀ GẠCH BÁT TRÀNG

Theo các bậc cao niên làng Bát Tràng, sản phẩm đặc trưng đầu tiên của nghề gốm ở đây là gạch – thứ gạch chịu lửa, rắn chắc, từng là vật để người con trai gửi gắm với người con gái mà mình nguyện được chung sống trọn đời:
…Ước gì anh lấy được nàng,
Để anh mua gạch Bát Tràng về xây.

Tuy nhiên, theo thời gian, gach không còn là sản phẩm chính của làng Bát Tràng nữa.Quy trình làm gach ở đây có sự khác biệt là do nguyên liệu tạo ra. Gạch các nơi chỉ cần lớp đất ở dưới đất màu của từng địa phương, nhào rồi đóng và nung. Gạch Bát Tràng phải lấy đất “chuẩn” ở làng Vạn Lộc về nhào kỹ trộn với “đất chai”. “Chai” là các bao chẩn và thơi đã qua vài lần nung bị “xác” ra, dễ vỡ. Các mảnh vỡ này gọi là “gạch trắng”, được người Bát Tràng thuê những phụ nữ ở ngụ nhặt lại, dùng búa ngang đập nhỏ bằng hạt ngô, gọi là đập chai. Trộn kỹ gạch chai này với đất ở Van Lộc và một phần cát rồi cho vào khuôn gạch vuông, có kích thước 17cm, hoặc loại 35cm, cùng có độ dày 7-8cm, có khi đến 10cm; xếp theo từng chạn, trên có che phên phòng khi trời mưa; gạch khô và đủ số lượng thì đưa vào lò nung. Việc làm gạch ở Bát Tràng không nhằm mục đích để bán, mà chủ yếu dùng để chồng lò (bếp bát vào lò để nung) và “bao, lót” cho sản phẩm khác. Chỉ khi có quá nhiều gạch, khiến cho lò chật mới loại ra đem bán. Giá Thành loại gạch này rất cao, vì đã qua nhiều lần nung, được coi như gạch chịu lửa, bền, chắc, khó vỡ và đặc biệt là khả năng không bị bám rêu mốc đáng kinh ngạc.

Cũng bởi lẽ đó mà gạch Bát Tràng được góp mặt trong các công trình lớn của đất nước như Hoàng Thành Thăng Long, Cung đình Huế hay các lăng tẩm của các vị vua triều Nguyễn.

Đã từng có thời gian, gạch Bát Tràng đã không còn sản xuất nữa vì chuyển sang công nghệ nung lò mới. Nhưng hiện nay, đã có một số đơn vị phục chế lại được gạch cổ Bát Tràng. Để phục chế lại những viên gạch cổ này vô cùng khó khăn, ngoài việc xây lại chiếc lò bầu cổ, còn phải thử qua rất nhiều mẫu đất tuyển chọn và qua rất nhiều những bài phối khác nhau để đạt được đúng chất lượng như gạch cổ Bát Tràng xưa.

Bởi sự khó khăn này mà quý khách hàng cần phải cẩn thận khi chọn mua các sản phẩm gạch Bát Tràng trên thị trường. Để đảm bảo nhất, các bạn có thể đến Bát Tràng để tìm hiểu và tìm kiếm các đơn vị sản xuất uy tín.

(Trích nguồn: Sách “Bát Tràng làng nghề làng văn”)

Gốm Bát Tràng Family Vinh – Gốm Việt cho gia đình Việt

Địa chỉ: 87 Nguyễn Thái Học , TP Vinh